مسلماً کاربرد HPLC (کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا) در صنایع دارویی شناخته شده است. این تکنیک برای آنالیز خلوص داروها، به منظور حفظ بالاترین استانداردها برای محصولات دارویی و با هدف نهایی کمک به بیماران در مواجهه با مشکلات پزشکی استفاده می‌شود.
با این حال، این تنها هدف در حوزه‌ی پزشکی نیست. HPLC همچنین می‌تواند برای تحقیقات و تشخیص مورد استفاده قرار گیرد، همانطور که در این پست بررسی خواهد شد.
HPLC و تحقیقات پزشکی
هنگام تحقیق در مورد بیماری‌ها و اختلالات خاص، دانشمندان اغلب از مبتلایان موجود، نمونه‌های بیولوژیکی برای آنالیز می‌گیرند و با آنالیز این نمونه‌ها، آن‌ها می‌توانند به دنبال هر چیز غیرعادی باشند که می‌تواند نشانگر بیماری در سایر بیماران باشد.
به عنوان مثال، هموگلوبین گلیکوزیله HbA1c به لطف چنین آنالیزهایی به یک نشانگر زیستی قابل اعتماد برای تشخیص دیابت تبدیل شده است. HPLC یکی از روش‌هایی است که می‌توان در این زمینه مورد استفاده قرار گیرد که اجزای درون یک ماده مانند خون را جدا می‌کند.
با شناسایی و کمی کردن این اجزا، محققان به طور بالقوه می‌توانند نشانگرهای زیستی واضح‌تری برای بیماری‌ها پیدا کنند که امکان تشخیص و مداخله‌ی زودهنگام را برای بیماران آینده فراهم می‌کند.
حتی می‌توان از آن برای تشخیص بیماری‌های مشابه برای تشخیص دقیق‌تر استفاده کرد. در سال 2011، تیمی در دانشگاه پزشکی توکیو از HPLC-MS برای شناسایی یک تمایز پیش‌درمانی بین کارسینوم سلول عصبی غدد بزرگ (LCNEC) و سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) استفاده کردند. آن‌ها چهار مورد پروتئینی را شناسایی کردند که به طور ترجیحی در LCNEC بیان می‌شدند و مبنایی برای تمایز آتی فراهم می‌کردند.
استفاده از آن برای تشخیص
به طور مشابه، از آنالیز HPLC برای تشخیص پزشکی نیز استفاده می‌شود. پس از شناسایی نشانگرهای زیستی، وظیفه‌ی بعدی، بررسی وجود آن‌ها در خون و سایر نمونه‌های پزشکی از بیماران تشخیص داده نشده است. تفاوت اصلی در اینجا این است که به لطف نوع آنالیزهای ذکر شده در بالا، محققان می‌دانند به دنبال چه چیزی هستند.
HPLC اگرچه ممکن است گرانتر از روش‌های دیگر باشد، اما به دلیل دقت و توانایی شناسایی نشانگرهای زیستی پیچیده‌تر مشهور است. یکی از نمونه‌های آن مربوط به ویتامین D است که نه مستقیماً، بلکه از طریق غلظت متابولیتی که در کبد ساخته می‌شود، اندازه‌گیری می‌شود؛ یعنی 5-هیدروکسی ویتامین D [25(OH)D] – که مرتبط با تولید ویتامین D است.
هر دو دستگاه HPLC و HILIC برای بررسی متابولیت‌های تولید‌شده در بدن استفاده می‌شوند و HPLC روش ترجیحی برای آنالیز ویتامین D است. همانطور که ممکن است انتظار داشته باشید، HPLC همچنین یکی از روش‌هایی است که می‌تواند برای آزمایش هموگلوبین HbA1c فوق‌الذکر، همراه با ایمونواسی و سنجش‌های آنزیمی مورد استفاده قرار گیرد.
